हिन्दू तीर्थ, चार धाम, चार कुंभ स्थल, इक्यावन शक्ति पीठ...
सनातन धर्म में तीर्थयात्रा अध्यात्म और नैतिकता की खोज है। यह किसी पवित्र क्षेत्र या तीर्थ की यात्रा होती है। सनातन धर्म के अनुयायी तीर्थयात्राओं में भाग लेते हैं। ऐसी यात्रा करने वाले को तीर्थयात्री भी कहते हैं।
चार धाम हिन्दुओं के सबसे पवित्र तथा महत्त्वपूर्ण तीर्थों:
- रामेश्वरम
- बद्रीनाथ
- द्वारका
- जगन्नाथ पुरी
चार कुंभ स्थल:
- हरिद्वार
- प्रयाग
- उज्जैन
- नासिक
इक्यावन शक्ति पीठ:
| हिंगलाज भवानी पाकिस्तान | बहुचरा माता गुजरात |
| अंबाजी माता अंबाजी गुजरात | शर्कररे |
| सुगंध | शाकम्भरी शक्तिपीठ उत्तर प्रदेश |
| ज्वाला जी | त्रिपुर मालिनी |
| गुजयेश्वरी | दाक्षायनी |
| विमला | गंडकी चंडी |
| बाहुला | मंगल चंद्रिका |
| त्रिपुरसुंदरी | छत्राल भवानी |
| भ्रामरी | कामाख्या |
| जुगाड़्या | कालीघाट |
| ललिता | जयंती |
| विमला, किरीट | विशालाक्षी |
| श्रावणी | सावित्री |
| गायत्री | महालक्ष्मी, श्रीशैल |
| देवगर्भ, बीरभूमि | अमरकंटक |
| नर्मदा | शिवानी |
| उमा | नारायणी |
| वाराही | अर्पण |
| श्री सुंदरी | कपालिनी |
| चंद्रभागा | अवंति |
| भ्रामरी, नासिक | विश्वेश्वरी |
| अम्बिका | कुमारी |
| उमा, मिथिला | कालिका |
| जयदुर्गा | महिषमर्दिनी |
| यशोरेश्वरी | फुल्लरा |
| नंदिनी | इंद्राक्षी |
द्वादश ज्योतिर्लिंग:
- सोमनाथ
- श्रीशैल मल्लिकार्जुन
- महाकालेश्वर
- ॐकारेश्वर
- त्र्यंबकेश्वर
- भीमाशंकर
- केदारनाथ
- विश्वनाथ
- बैद्यनाथ
- नागेश्वर
- रामेश्वरम
- घृष्णेश्वर
सप्त पुरियां:
- काशी
- मथुरा
- अयोध्या
- द्वारका
- माया
- कांची
- अवंति

Comments
Post a Comment